De wereld van koffiesoorten is ontzettend veelzijdig. Stap een koffiebar of restaurant binnen en de keuze is enorm. Van espresso tot latte macchiato en van americano tot ristretto. De meeste mensen blijven vaak bij een vertrouwde keuze zoals espresso of cappuccino. Zonde, want er is een wereld om te ontdekken! Daarom delen wij de bekendste koffiesoorten.
Sterke koffie zonder melk
Laten we beginnen met de sterke koffiesoorten. De espresso is hierbij essentieel. Het is de oerknal van alle koffiesoorten. Bijna alle koffiedrankjes zijn meestal afgeleid van deze kleine, maar intense basis. Door te spelen met de verhouding tussen water, koffie en doorlooptijd ontstaan er varianten die sterk van smaak verschillen. Het is iets waar wij ons nog steeds over verbazen! Denk aan ristretto of doppio: minder water, zelfde hoeveelheid koffie, en een wereld van (smaak)verschil.
1. Espresso
Zoals gezegd is espresso de basis van bijna alle koffiesoorten. Je maakt ’m door heet water met flinke druk door fijn gemalen koffie te persen. Het resultaat is een intens en puur koffiebommetje in je kopje. Espresso komt, hoe kan het ook anders, uit Italië en is meestal in één of twee slokken verdwenen. Klein, maar zéér krachtig. Het is bovendien de ultieme koffiesoort om je skills op te trainen. Dit komt doordat je bij een espresso niets kunt verstoppen. Geen melk, geen siroop, geen schuim. Alleen koffie, waardoor je heel goed proeft wat voor bonen je gebruikt. Zo leer je het verschil tussen zoet, zuur en bitter echt herkennen.
TIP ☕ – ontdek alles over het maken van een espresso.
2. Ristretto
Als je vindt dat een espresso sterk van smaak is, moet je de ristretto eens proberen. Ristretto betekent ‘beperkt’, wat verwijst naar de beperkte waterhoeveelheid vergeleken met een espresso. Het is daarmee de kleine en pittige versie van de espresso. Je maakt ’m op bijna dezelfde manier, maar dan met minder water (25 ml) en een kortere doorlooptijd. Het resultaat is een nog sterkere shot. Sommige barista’s zweren erbij omdat je zo nóg beter de nuances van een boon proeft.
3. Doppio
Doppio betekent letterlijk “dubbel” in het Italiaans. En dat is precies wat je krijgt: een dubbele espresso. Je zet ‘m dan ook met twee keer de hoeveelheid gemalen koffie en twee keer de hoeveelheid water. Als het goed is, krijg je dan ook twee keer zoveel genot. Waar een normale espresso ongeveer 25 tot 30ml koffie bevat, is dat voor een doppio dus 50 tot 60ml. De doppio onderscheidt zich van andere koffiesoorten door het hogere volume en het sterkere smaakprofiel.
Milde koffie zonder melk
Niet iedereen houdt van een espresso of sterke koffie. Soms wil je gewoon een wat subtieler bakkie. Iets waar je rustig de tijd voor neemt. Er zijn gelukkig genoeg milde koffiesoorten zonder melk. Perfect voor degene die van pure koffie houdt, maar liever geen melk drinkt. Vriendelijker voor je maag én je hartslag 🙂 Maar vergis je niet: ook in een lungo of een filterkoffie kan een wereld aan smaak schuilgaan.
4. Lungo
Lungo, ook wel bekend als de long black, wat eigenlijk niet helemaal waar is. Daarover later meer. De lungo vindt zijn oorsprong in Italië. Het betekent letterlijk “lang” in het Italiaans. En dat gaat niet over je wachttijd in de rij bij de koffiebar. Waarom dan lang? Bij een lungo loopt er simpelweg meer water door dezelfde hoeveelheid gemalen koffie als bij een espresso. Het resultaat? Een grotere kop (meestal zo’n 90 tot 110 ml), met een mildere smaak en nét even andere aroma’s dan je bij een snelle espresso uit je kopje tovert.
5. Americano
De Americano is eigenlijk een espresso, maar dan voor mensen die iets meer, maar minder sterke koffie willen. Maar wat is een americano precies? Eigenlijk heel simpel. Je zet eerst een normale espresso en schenkt daar vervolgens heet water bij. Zo krijg je een mildere koffie die qua volume lijkt op een ‘gewone’ zwarte koffie, maar met de volle smaakbasis van een espresso.
Bij de naam denk je wellicht aan America, maar ook deze koffiesoort vindt zijn oorsprong in Italië. Het komt uit de Tweede Wereldoorlog. Amerikaanse soldaten die in Italië gestationeerd waren, hielden niet van de sterke espresso. Daarom probeerden ze hun geliefde filterkoffie uit hun thuisland na te maken door water aan de espresso toe te voegen.
Lungo en americano worden vaak vergeleken, maar zijn wel degelijk anders. Het verschil zit ’m in de zetmethode. Bij een lungo loopt al het water direct door de koffie. Bij een americano zet je eerst een espresso, en leng je die daarna aan met heet water.
6. Long black
Hoewel een lungo en een long black op elkaar lijken, zit het verschil vooral in hoe ze gezet worden. Bij een lungo loopt er extra heet water door de koffie tijdens een langere extractie, wat een mildere smaak en een dikke cremalaag oplevert. Een long black maak je juist andersom: eerst heet water in de kop, daarna een espresso erbovenop. Dat zorgt voor een iets krachtigere smaak en een dunnere, maar nog steeds aanwezige, crema. Kleine zettrucjes, grote smaakverschillen!
7. Filter koffie
Filterkoffie kennen we allemaal wel. Zeker de laatste jaren is het een van de verschillende koffiesoorten die in opkomst is. Het is de klassieker onder de koffiesoorten. Geen druk, geen machines… lekker old school. Je laat het water langzaam door een papieren filter met gemalen koffie lopen en voilà. Je proeft minder bitterheid dan bij espresso, al hangt dat natuurlijk ook af van de boon en maling. Traditioneel geserveerd in een kopje van 125 ml, maar moderne slow coffee drinkers schenken ‘m gerust in flinke mokken.
Sterke koffie met melk
Koffies met melk zijn ontzettend populair en omvatten veel meer dan een cappuccino. Denk aan de breve. Had jij hier wel eens van gehoord? Hieronder een overzicht met de bekendste sterke koffiesoorten met melk.
8. Macchiato
Macchiato betekent letterlijk “vlekje” in het Italiaans. en dat is precies wat het is: een espresso met een klein toefje melkschuim erbovenop. Je zet een espresso in een klein kopje en voegt daar één of twee theelepels schuim aan toe. Dat vlekje schuim ‘markeert’ de espresso en beschermt de cremalaag een beetje. Dit maakt de smaak net iets zachter.
9. Cortado
De cortado bestaat uit gelijke delen espresso en warme melk (vaak 1:1). Dit zorgt voor een stevige, maar zachte smaak. Je vindt geen dikke schuimlaag of latte-art bij je cortado, maar gewoon pure koffie met een klein beetje melk. In tegenstelling tot bijna alle andere koffiesoorten, komt de cortado oorspronkelijk uit de Spaanse Baskische regio. Het is vernoemd naar het Spaanse werkwoord “cortar”, wat snijden betekent. De melk snijdt dus als het ware door de intensiteit van de espresso heen. Het is de perfecte koffie voor wie van espresso houdt, maar liever niet te veel melk drinkt.
De cortado is mijn favoriet!
10. Flat white
De flat white is een Australische of Nieuw-Zeelandse uitvinding (de discussie over wie ‘m écht bedacht heeft, loopt nog steeds) en lijkt op het eerste gezicht op een cappuccino. Een flat white bestaat echter uit een dubbele ristretto of espresso (meestal 50–60 ml) met een dun laagje microschuim. Dus geen dikke schuimkraag dus, maar wel een romige textuur.
Milde koffie met melk
Als je van melk met koffie houdt, maar liever niet al te sterke koffie drinkt, zijn er genoeg milde koffievarianten met melk. De bekendste is natuurlijk de cappuccino, maar er zijn er meer.
11. Cappuccino
De cappuccino is waarschijnlijk de bekendste koffiedrank ter wereld. En dat is niet voor niets. Hij bestaat uit drie gelijke delen: 1/3 espresso, 1/3 warme melk en 1/3 melkschuim. De klassieke cappuccino wordt geserveerd in een kop van ongeveer 150 ml en heeft een romige, volle smaak met een zachte schuimlaag erbovenop. De cappuccino dankt zijn naam aan de monniken van de Kapucijnenorde. De bruine kleur van de espresso met de melk leek op hun gewaden.
TIP ☕ – leer meer in ons blog hoe maak je een cappuccino.
12. Latte macchiato
Bij een latte macchiato proef je vooral melk, met een vleugje koffie. Ideaal voor mensen die niet van de sterke espresso smaak houden. Het wordt vaak geserveerd in een hoog glas. De naam betekent letterlijk “gevlekte melk”, en dat is precies wat het is: eerst wordt warme melk met een flinke laag schuim in het glas gegoten, en daarna druppelt langzaam een shot espresso erbovenop. Dat zorgt voor die kenmerkende, Instagramwaardige laagjes.
13. Caffe latte
Een caffe latte lijkt op een latte macchiato, maar is iets minder show. Je maakt ’m door een shot espresso te combineren met veel warme melk en een dun laagje schuim. In verhouding krijg je dus véél meer melk dan bij een cappuccino of flat white, wat zorgt voor een zachte smaak en een groot kopje (vaak 200–250 ml of meer).
14. Koffie verkeerd
Een koffie verkeerd is eigenlijk een caffe latte. De naam zegt het al: “verkeerd” omdat er meer melk dan koffie in zit. In plaats van een krachtige espresso als basis, gebruik je vaak gewone filterkoffie of koffie uit een volautomaat, en daar gaat een flinke scheut warme melk bij. Het is ontstaan in de jaren ’50 toen Nederlanders massaal melk aan hun koffie begonnen toe te voegen. De koffie was vaak behoorlijk bitter van smaak (en niet altijd van topkwaliteit). Door er warme melk bij te schenken, werd het geheel zachter en beter drinkbaar. Zo ontstond de Nederlandse versie van een caffe latte.
Koude koffiesoorten
15. IJskoffie
IJskoffie is eigenlijk vrij simpel: koffie met ijsblokjes. Er zijn talloze varianten, maar in de basis is ijskoffie gewoon afgekoelde koffie (meestal espresso of filter) die wordt geserveerd met ijsblokjes. Je giet de koffie warm op de ijsblokjes of laat het eerst afkoelen.
16. Frappuccino
De frappuccino is eigenlijk gewoon een ijskoffie met als grote verschil dat je geen ijsblokjes krijgt, maar gemixt/gecrushed/gemalen ijs (hoe je het noemen wilt). De koffie en het ijs mixt hierdoor beter waardoor de smaken wat beter verdeeld worden. Ook hier zijn weer talloze varianten met allerlei siropen.
17. Cold brew
Een cold brew is een bijzondere koffie. Geen ijskoffie, maar ook niet echt normale koffie. Een cold brew zet je namelijk door koud water over de gemalen koffie te gieten. Dit laat je vervogens een tijdlang ‘trekken’ in de koelkast. Daarna voeg je de ijsblokjes toe en voila.
