Een espresso is de oerknal van de koffiewereld – klein, krachtig en de basis van alles wat volgt. Een espresso is het begin van bijna elke koffiedrank. Zonder espresso, geen cappuccino. Geen latte. Geen flat white. Kortom, als je écht goede koffie wilt drinken, is het maken van een goede espresso van essentieel belang. Dat klinkt makkelijk, maar hoe maak je een espresso? Ook wij worstelden ooit met die vraag. Daarom delen wij graag onze tips!
Een goede espresso maken is een kunst. Te waterig en je krijgt een slappe bedoeling. Te lang laten doorlopen en je espresso is net zo bitter als je ex. Net als zo veel dingen in het leven, is het maken van een espresso een kwestie van oefenen.
Toen wij net begonnen met onze ontdekkingstocht in de koffiewereld, hadden we geen idee hoe je een goede espresso maakt. De ene keer zetten we een heerlijke espresso. De volgende keer was het niet te drinken. Elke espresso was een lot uit de loterij.
Wat is een espresso?
Een espresso is een sterke zwarte koffie die wordt gezet door heet water onder druk door fijngemalen koffie te persen. De espresso werd eigenlijk uit nood geboren: snel koffie zetten. Het was Luigi Bezzera die zocht een snellere manier om koffie te zetten en ontdekte dat stoomdruk het proces versnelde én een krachtigere smaak gaf. Behoorlijk revolutionair aan het begin van de 20e eeuw. Zeker omdat alle koffie toen nog handmatig werd gezet.
De naam “espresso” komt – uiteraard – uit Italië en heeft twee betekenissen: snel en uitgeperst. Dat geeft perfect weer wat een espresso precies is.
Espresso maken is een kust
De espresso is in razend tempo populair geworden door de snelheid en flexibiliteit waarmee het gezet kan worden. In de horeca wordt het daarom veel gebruikt. Dat betekent echter niet dat een espresso maken makkelijk is.
Er wordt beweerd dat espresso de moeilijkste koffiedrank is om te maken. En dat klopt. De verhoudingen zijn millimeterwerk. Letterlijk. Een millimeter te veel of te weinig en je espresso smaakt verschrikkelijk.
Een espresso is een sterke zwarte koffie die onder intense druk wordt gezet.Wat heb je nodig?
Een espresso maken begint met de juiste benodigdheden. Ervan uitgaande dat je geen volautomatisch apparaat gebruikt. Dit zijn de belangrijkste benodigdheden:
- Koffiebonen
- Espressomachine
- Koffiemolen
- Tamper
- Weegschaal
- Timer
De juiste koffiebonen
Het zal niemand verbazen dat koffiebonen het belangrijkste ingrediënt van je koffie is. Niet alleen voor espresso. Gebruik bij voorkeur medium tot dark roast bonen, omdat deze een volle, rijke smaak geven zonder te zuur of te bitter te worden.
En het allerbelangrijkste: gebruik verse bonen! Koffiebonen verliezen snel hun aroma, dus koop kleine hoeveelheden en maal ze vlak voor gebruik. Dat betekent dat koffiebonen uit de supermarkt direct afvallen.
KOFFIE TIP ☕ check ons uitgebreide blog “hoe maak je een cappuccino“
Een espressomachine
We gaan ervan uit dat je geen volautomatisch koffiezetapparaat gebruikt, aangezien je hier niet (veel) kunt spelen met de instellingen. Daarnaast kunnen niet alle koffiemachines een echte espresso maken. Een espressomachine moet water met voldoende druk (idealiter 9 bar) door de koffie persen om die intense smaak en crema te krijgen. Hoe consistenter de druk, hoe beter de extractie en dus de smaak.
Wij gebruiken zelf de Rocket Appartamento, maar er zijn meerdere goede machines. Dit zijn enkele opties:
- Sage Barista
- Sage Oracle Touch
- Gaggia – New Classic Pro
- De’Longhi La Specialista
- Bezzera BZ
Een koffiemolen
Veel experts zijn het er over eens: een goede koffiemolen is misschien wel belangrijker dan je espressomachine. Zonder goede koffiemolen kun je geen enkele koffie maken. Een goede maling is dus ook essentieel voor een geslaagde espresso.
Gebruik een conische of platte maalschijvenmolen, omdat deze een gelijkmatige maling levert. Te grof, en je espresso loopt te snel door en smaakt slap. Te fijn, en je krijgt een bittere, overgeëxtraheerde shot.
Veel experts zijn het er over eens: een goede koffiemolen is misschien wel belangrijker dan je espressomachine.
Een tamper & verdeler
Het aandrukken van de gemalen koffie noemen ze tampen. Een tamper gebruik je om gemalen koffie in je portafilter aan te drukken. Maar vóórdat je dit doet, is het belangrijk om de koffie eerst te verdelen met een koffieverdeler.
Waarom is dit belangrijk? De tamper zorgt een gelijkmatige extractie. Als de koffie in je portafilter niet goed wordt aangedrukt, loopt het water er ongelijk doorheen, wat de smaak beïnvloedt.
Weegschaal & timer
Een espresso maken zetten is precisiewerk, waarbij gewicht en tijd hand in hand gaan. Een weegschaal en timer zijn daarbij belangrijk. Met een digitale weegschaal zorg je ervoor dat je exact de juiste hoeveelheid koffie (meestal 18 gram) en de juiste opbrengst (meestal 36 gram espresso) krijgt. De timer helpt je de doorlooptijd te meten, die idealiter tussen de 25-30 seconden ligt.
Een espresso maken in 4 stappen
Als je alle benodigdheden hebt om een goede espresso te maken, is het tijd om aan de slag te gaan. Met deze stappen heb je je espresso zo gemaakt!
In het kort:
| Stap | Actie | Waarom? |
|---|---|---|
| 1. Weeg de koffie | Weeg 18-19 g koffiebonen af in de portafilter. | Zorgt voor een consistente smaak en extractie. |
| 2. Maal de koffie | Maal de bonen fijn (tussen 180-380 micrometer). | De juiste maling voorkomt een te bittere of te zure espresso. |
| 3. Verdeel en tamp | Gebruik een WDT-tool of tik de portafilter lichtjes om de koffie gelijkmatig te verdelen. Druk vervolgens stevig aan met een tamper (20-30 kg druk). | Voorkomt channelling en zorgt voor een egale extractie. |
| 4. Start de extractie | Start de machine en let op de doorlooptijd (25-30 sec) en een opbrengst van 36-38 g espresso. | Te snel = slappe espresso, te langzaam = bittere espresso. |
Stap 1: Weeg de bonen
Het malen van bonen en de juiste verhoudingen vormen de basis van espresso – en bijna elke andere koffiedrank, zoals cappuccino of latte.
Zet de piston/filterdrager op een weegschaal en zet deze op 0. Weeg vervolgens 18-19 gram koffiebonen, afhankelijk van de soort boon.
KOFFIE TIP ☕ – spray voor het maken water over de bonen om statische elektriciteit te voorkomen.
Stap 2: Maal je koffiebonen
De maalgraad bepaalt hoe snel het water door de koffie loopt. Technisch gezien ligt de maling voor espresso tussen 180 en 380 micrometer – fijner dan zand, grover dan poedersuiker.
Waarom is dit belangrijk? Omdat de doorlooptijd bepaalt of je espresso slap of juist te bitter wordt.
- Te grof? Het water loopt te snel door → slappe, zure espresso.
- Te fijn? Het water loopt te langzaam door → bittere, stroperige espresso
Denk aan een zandloper: grof gemalen koffie laat water sneller door, fijn gemalen koffie vertraagt de doorloop. Speel met de maalgraad tot je de perfecte balans vindt!
Stap 3: Tamp de koffie gelijkmatig
Nadat je de koffie hebt gemalen, verdeel je de gemalen koffie in de portafilter. Gebruik hiervoor een WDT tool. WDT staat voor Weiss Distribution Technique en is een methode om gemalen koffie in de portafilter gelijkmatig te verdelen vóórdat je deze aanstampt.
Na het vedelen tamp je de koffie aan met een tamper (zie hierboven). Tampen betekent dat je de gemalen koffie in de portafilter aandrukt. Dit zorgt voor een compacte, gelijkmatige laag, zodat het water overal evenveel stroomt.
Hoe tamp je op de juiste manier?
- Plaats de portafilter op een vlakke ondergrond.
- Houd de tamper recht. Een scheve tamp zorgt voor ongelijke extractie.
- Druk stevig, maar niet overdreven hard. 20-30 kg druk is genoeg.
Stap 4: Start de extractie
Voordat je begint, spoel eerst wat water door de ‘brew-head’ van je espressomachine. Hiermee verwijder je oude koffieresten en voorkom je dat je koffie direct verbrandt door een te hete zetgroep.
- Plaats je kopje op de weegschaal en zet deze op 0. Zo kun je precies afmeten hoeveel espresso je zet.
- Druk op de startknop van je espressomachine en let op de eerste druppels.
- Binnen 5 seconden moet de eerste espresso beginnen te stromen.
- De doorlooptijd moet tussen de 25 en 30 seconden liggen.
Check je extractie
Als je net begint, zal je espresso niet in één keer goed zijn. Gelukkig maar, want het ontdekken van de perfecte espresso moet een ontdekkingsreis zijn. De beste graadmeter zijn natuurlijk je eigen smaakpapillen, maar check ook zeker extractie.
Vloeit je espresso te snel? Je maling is te grof. Maal de koffie fijner. Dit vertraagt de doorlooptijd en zorgt voor een betere extractie.
Vloeit het te langzaam? Je maling is te fijn (of je hebt te hard getampt). Maal de koffie iets grover. Begin met een kleine aanpassing, want een te grove maling maakt je espresso weer slap.
Of je espresso nu te snel of langzaam vloeit:
- Pas je tamperdruk aan. Te licht tampen kan ervoor zorgen dat het water te makkelijk doorloopt.
- Check je zetverhouding. Gebruik 18 gram koffie en zorg dat de doorlooptijd tussen 25 en 30 seconden ligt.
- Speel met de verhoudingen. Begin met 18 gram koffie. Is je espresso nog steeds te slap? Probeer 18,5 of zelfs 19 gram voor meer weerstand.
Veelgestelde vragen over espresso maken
Wat is de ideale koffie- en waterverhouding voor espresso?
Voor een standaard espresso gebruik je een 1:2 ratio. Dit betekent dat je 18 g gemalen koffie gebruikt voor ongeveer 36 g espresso in je kopje.
Hoeveel ml is een espresso?
Als je 18 gram gemalen koffiebonen gebruikt, is je espresso 36 mililiter (of gram).
Hoeveel bar druk is nodig voor een goede espresso?
De ideale druk is 9 bar. Veel espressomachines hebben een hogere maximale druk (tot 15 bar), maar 9 bar is optimaal voor een gebalanceerde extractie.
Hoe verdeel ik koffie gelijkmatig in de portafilter?
Gebruik een WDT-tool (Weiss Distribution Technique) of tik zachtjes met de portafilter om de koffie gelijkmatig te verdelen. Dit voorkomt ‘channelling’ en zorgt voor een egale extractie.
Wat als mijn espresso te zuur of te bitter is?
- Zuur? Maal de koffie fijner of verhoog de doorlooptijd.
- Bitter? Maal de koffie grover of verkort de doorlooptijd.
De ideale extractietijd ligt tussen de 25-30 seconden.
Hoe hard moet ik tampen?
Druk de koffie aan met 20-30 kg druk en zorg dat de tamper recht blijft. Te zacht tampen leidt tot een snelle doorstroming, te hard tampen kan de extractie belemmeren.
Kan je espresso maken met filterkoffie?
Niet echt. Filterkoffie is grover gemalen dan espressomaling, waardoor de doorlooptijd te snel is en je een slap resultaat krijgt. Voor een echte espresso heb je fijn gemalen koffie en een machine met voldoende druk nodig.
Wat heb je nodig om espresso te maken?
- Espressomachine (met minimaal 9 bar druk)
- Verse koffiebonen (bij voorkeur medium tot donker gebrand)
- Koffiemolen (voor fijne maling)
- Tamper (om de koffie gelijkmatig aan te drukken)
- Weegschaal (voor precieze dosering)
- WDT-tool (optioneel, voor gelijkmatige verdeling)
